Herhangi bir kaza yada yaşamı tehlikeye düşüren durumda,sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar,hayatın kurtarılması yada durumun daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla,ilaçsız olarak yapılan uygulamalara ilk yardım denir.
İlk Yardım Nedir? Herhangi bir kaza yada yaşamı tehlikeye düşüren durumda,sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar,hayatın kurtarılması yada durumun daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla, ilaçsız olarak yapılan uygulamalara ilk yardım denir. İlk Yardım Uygulamasında Kesinlikle İlaç Kullanılmaz.
İlk Yardımda Amaç Nedir? 1) Yaşamı koruma ve sürdürülmesini sağlama 2) Durumun kötüleşmesini engelleme 3) İyileşmesini kolaylaştırma
İlk Yardımcının Özellikleri ve Sorumlulukları Nedir? 1) Sakin ve telaşsız olmalı. 2) Hastayı sakinleştirmeli. 3) Çevreyi değerlendirip süren bir tehlike olup olmadığını belirlemeli. 4) Kendi can güvenliğini tehlikeye atmamalı. 5) Çevredeki kişileri,sağlık kuruluşları,itfaiye ve güvenliğe haber vermeleri için organize etmeli. 6) Hastanın durumunu değerlendirerek uygun ilk yardıma başlamalı. 7) Hastanın sağlık kuruluşuna bir an önce ulaşmasını sağlamalı.
İlk Yardımın ABC'si Nedir? A) Soluk yolunun açılması. B) Solunumun düzeltilmesi. C) Dolaşımın etkinliğini sağlama.
Soluk Yolu Nasıl Açılır? 1) Ağızda toz toprak,kırık takma diş ve yabancı cisimler varsa çıkarılır. 2) Bilinci kapalı kişilerde dil arkaya düşüp havayolunu tıkayabilir.Bu durumda baş geriye itilip çene yukarı kaldırılarak soluk yolu açılır. Solumun Yolu Nasıl Düzeltilir? (Yapay Solunum) Solunumu duran kişiye derhal yapay solunum uygulanmalıdır. 1) Hasta sert bir zemine yatırılır. 2) Ağız içi temizlenerek varsa yabancı cisimler çıkarılır. 3) Çenesi yukarı kaldırılarak baş hafifçe arkaya itilir. 4) Ağızdan ağıza solunum yapılacaksa burun kapatılır.Burundan solunum yapılacaksa ağız kapatılır. 5) Derin bir soluk alınıp, solunum yaptırılacak kişinin ağzına (yada burnuna) ağız yerleştirlir. 6) Hastanın göğsünün kabarmasına yetecek şiddette soluk verilir.
Dolaşımın Etkinliği Nasıl Sağlanır? (Kalp Mesajı) 1) Kalp durmuşsa hemen kalp mesajına başlanır. 2) Hasta sert bir zemine yatırılır ve bir yanına diz çökülür. Yara İçindeki Yabancı Cisim, Kemik, Parçası vs. Çıkarılmamalıdır. 3) Göğüs kemiğinin(iman tahtası) üçte bir alt ucuna bir elin ayası sıkıca yerleştirilir,diğer elin ayası bunun üstüne konur.Parmaklar hastaya temas etmemelidir. 4) Kollar dik tutularak (Bilek ve dirsekler bükülmeden)sabit ve ritmik bir şekilde göğüse 4-5 cm bastırılır. 5) Arada nabız kontrol edilerek dakikada 60 kez olmak üzere dolaşım başlayıncaya kadar devam edilir.
Bayılmalarda Uygulanacak İlk Yardım Kuralları 1) Elbiseleri boyundan, göğüsten ve karından gevşetilir. 2) Hastanın beynine kan gitmesini sağlamak için düz bir yerde sırtüstü yatırılarak, ayakları yukarı kaldırılır ve sonrada şok pozisyonunda bekletilir. Kesinlikle başının altına yastık konmaz. 3) Hastaya uyarıcı kokular koklatılır. (Amonyak vb.) 4) Hastanın zorlanmaksızın kendine gelmesi beklenir. 5) Kendine geldiğinde su, çay gibi içecekler azar azar verilmelidir.
Göğüs Yaralanmalarında İlk Yardım 1) Yaralı,yarı oturur duruma getirilir 2) Havanın akciğerler dolmasına engel olmak için açık olan yara yerine temiz bir bez kapatıp basınç yapmadan sarılır 3) Kazazedenin ısı kaybı önlenir.
Karın Yaralanmalarında İlk Yardım 1) Hastaya ağızdan yiyecek içecek verilmez. 2) Yaralı başı hafif yüksek, dizlernin altına rulo edilmiş bir battaniye konularak sırt üstü yatırılır 3) Herhangi bir organ dışarı çıkmış ise asla el sürülmez.Genişbir gaz bezi varsa serum fizyolojik ile ıslatılarak basınç yapmadan organların üzerine örtülür. 4) Yaralı zaman geçirmeden sevkedilir..
Egzos Zehirlemelerinde İlk Yardım 1) Hasta derhal temiz havaya çıkarılır. 2) Şuuru tam kapalı olmayanlar temiz havada derin solunum yaptırılır. 3) Şuuru kapalı veya solunum yapmakta güçlük çeken hastalara suni solunum tatbik edilir. 4) Beden ısısının düşmesini engellemek için üstü örtülür. 5) Hasta en seri şekilde sağlık merkezine gönderilir.
Sindirim Yolu İle Olan Zehirlemelerinde İlk Yardım 1) Zehrin sulanması ve emilimin yavaşlaması için hastalara;süt,yumurta akı,nişasta solisyonlu su içirilir 2) Kusmasına yardım edilir. 3) Asitle olan zehirlenmelerde, hasta hiçbir zaman kusmaya zorlanmaz. Su ve süt yumurta akı karıştırılarak içirilir. 4) Alkali ile olan zehirlenmelerde:1/4 oranında sirke ile hazırlanmış 500ml. su veya limon suyu içirilir.
Kanamalarda İlk Yardım Nasıl Yapılır? 1) Kanayan uzuv (kol,bacak vs.)yükseltilir. 2) Yara üzerine temiz gazlıbez,mendil veya çamaşır parçası konur ve sıkıca bastırılır. 3) Kanama durmazsa kanayan yerin 5 cm yukarı kısmına bandaj uygulanır.
Burun Kanamasında İlk Yardım Nasıl Yapılır? 1) Burnu kanayan kişinin başı hafifçe öne eğilir. 2) Hasta burun üzerine basınç yapar 3) Bu sırada ağızdan soluk alıp verir ve asla sümkürmez.
Burun Kanamasında Hastanın Başı Geriye Doğru Kaldırılmaz.
Elektrik Çarpmalarında İlk Yardım Nasıl Yapılır? 1) Önce ilk yardımcı kendi güvenliğini sağlar. 2) Elektrik akımının yaralı ile teması kesilir. Bu yapılmadan önce yaralıya dokunulmaz 3) Kuru tahta parçası ve lastik gibi elektrik geçirmeyen maddelerle hasta çekilerek veya kablo itilerek akımdan kurtarılır. 4) Solunum durmuşsa yapay solunuma, kalp durmuşsa kalp mesajına başlanır. 5) Yanık varsa soğuk su ile yıkanır.
Kırıklarda İlk Yardım Nasıl Yapılır? 1) Hasta sarsılmaz ve hareket ettirilmez. 2) Kanama varsa durdurulur. 3) Hasta taşınmadan önce kırık bölgesi hareketsiz hale getirilir.(Bunun için tahta gibi sert cisimler kullanılabilir.) 4) Açık kırık varsa(kırık uçları görülüyorsa)kırık kemik parçalarına kesinlikle dokunulmaz ve bunlar yerleştirilmeye çalışılmaz.Yara üzerine temiz bir gazlıbez kapatılır.
Yanıklarda İlk Yardım Nasıl Yapılır? 1) Soğuk musluk suyu ile ağrı azaltılır. 2) Hastanın takıları çıkartılır.(Daha sonra oluşabilecek şişler nedeniyle çıkarmak zorlaşabilir.) 3) Oluşan kabarcıklar patlatılmaz. 4) Yanan kısımların üzeri temiz gazlıbezle kapatılır hiçbir şey sürülmez. 5) Hastanın bilinci yerinde ise bol su içirilir.
Yanık Yüzeyine Diş Macunu, Salça, Yoğurt Gibi Maddeler Kesinlikle Sürülmemelidir.
Yaralanmalarda İlk Yardım Nasıl Yapılır? 1) Kanama varsa kontrol edilir. 2) Yaranın kirlenmesi önlenir. 3) Varsa kopan parça korunur.(Islak bir gazlı beze sarılıp bir naylon torbaya konulur,bu torba da içi buz dolu başka bir torbaya konulur.) |